Herrinneringe van gister

IMG_0154So besluit ek om terug te loop op my spore – tot waar ek gebore is.  Ek en manlief het Kimberley toe gery vir die dag en het by al wat ‘n plekkie wat ons kan onthou, gestop.  Fotos geneem, herrinneringe opgeroep, party goed – ander minder goed.  Geboue wat eers Kimberley se trots was, is vuil en verwaarloos.  Klomp nuwes toring uit bo die (my opinie) historiese monumente wat nou net ruïnes is.  Wat verwytend in stilte voor hul staar – ongespreekte woorde oor wanhoop en die vernietiging van wat was.

Kom lees by artikel onder “My Joernaal” en loop saam met my op my spore van gister.

Met al die hartseer en onthou-jy-nogs dink ek daaraan – al wat ek oorgehou het van Kimberley, is sy groot gat!!   (“,)

Op spore van gisters . . .

IMG_0154Ek bly uitstel.  Wou teruggaan Kimberley toe om op my spore te stap tot by my kinderdae.  Ek is daar gebore en getoë. Ek was half skrikkerig, almal weet hoe die mooi plekke tot verval gekom het.

Ons is gister vroeg uit Bloemfontein Kimberley toe.  Ons begin by die heel laaste plek waar ons gebly het.  Lyk nie te vrot nie. Die volgende plek lyk ook maar so-so.  Tenminste spuit die besproeingstelsel die gras en plante nat.

Toe na die huis waar my jongste gebore is, lyk ook nie te sleg nie.  Dis asof daar minder bome in die eens boomryke area is.  Volgende stop – die dupleks waar oudste gebore is.  Daar was destyds nie veel van ‘n “groen” tuin nie –  net plaveisel en bakke met struike, en dit lyk nog dieselfde. 

Toe kom die skok.  Ek loop terug op my spore tot die eerste woonstel waar ek en manlief gebly het na ons troue. Voor dit omskep is in ‘n blyplek, was dit ‘n dokter se spreekkamer.

Die dakplate is flenters, die groot ruit aan die voorkant is gebreek en gelas met plastiek en kleefband.  Die traliehek is geroes en stukkend.  Orals lê gebreekte bottels en plastieksakke rond.  Die gras is kniehoogte en êrens drup ‘n kraan. Toe ons destyds daar gebly het, was van ons vriende taamlik jaloers oor hoe mooi ons plekkie was.  Dit was naby aan die stad en loopafstand van my werk.  Ideaal vir ‘n pasgetroude paartjie.

Ek was so teleurgesteld dat ek nie dit nie eers oor my hart kon kry om ‘n foto te neem nie.  My herrinneringe van die plekkie is brutaal verkrag voor die harde realiteit van hoe dit nou lyk.

Ons het deur die dorp gery en al my vorige werkplekke besoek.  Dinge het verander – niks is meer wat dit destyds was nie.  Strate is vuil, mense staan en verkoop groente en kos op die sypaadjies.  Taxis het die plek voor die pragtige stadsaal (waar ons trou-onthaal was) vir hulself toegeëien.  Van die geboue is erg verwaarloos. 

Baie van hierdie geboue is in my oë eintlik historiese monumente en is die ruïnes nou die enigste oorblyfsels.  Strate is vol slaggate, parke is onversorg en morsig.  Die pragtige beelde en monumente is nog staande, maar orals lê papiere rond.  Dit, wat eers Kimberley se trots was, is nou ‘n broeiplek vir allerhande gemors.

Toe is ek terug na my hoërskool.  Gelukkig was daar ‘n Lenteskool en die skoolgronde was oop.  Met ‘n glimlag op my gesig en ‘n paar trane is ek en manlief deur die skool – die huishoudkundeklas (wat nou die Verbruikerstudieklas is), die Labaratorium, die gedeelte agter die gimnasium waar ons pouses gesit het, die skoolsaal, die netbalbane waar ek my knieë nerfaf geval het, die rugbyvelde waar ons kliphard geskree het om die interskole te wen. 

Die laerskool was die volgende stop.  Ek was verras.  Die skool lyk nog goed.  Ek het my standerd vyf klas gesien en onthou toe sommer ook weer my eerste skoolkys.  Na al die jare het ek en hy mekaar raakgeloop en behou ons kontak. 

Heel laaste was die huis waar ek grootgeword het.  Alles wat ek vandag is en wat ek doen het in hierdie huis begin.  Met liefde was ons grootgemaak, nooit vreeslik materiële oorvloed nie, maar ons was skatryk in liefde, omgee en menswees.  Selftrots en respek vir ander was die fondasies van ons bestaan. 

Hier het Pa my geleer tel en hoe om ‘n horlosie te lees.  Ma het my geleer lees en my liefde vir boeke het hier begin.  Sy het my ook geleer brei en naaldwerk doen.  Ek was nog te jonk om kos te kook (en buitendien het ek twee ouer susters gehad wie se werk dit was!).  Ek en my maatjie langsaan het vir ure onder die vyeboom gesit en popspeel, huis-huis en rek gespring.  Hier het ons baklei dat die trane loop, maar vandag kan ek nie eers meer onthou waaroor nie.

Die huis lyk nog goed, dit is onlangs pragtig opgeknap, maar my pa se eens pragtige roostuin, groen grasperke en kleurvolle blomakkers moes plek maak vir ‘n stuk leë grond.  Hopelik is dit nie uit verwaarlosing nie, maar dalk het die nuwe eienaars planne vir ‘n spogtuin, een waar hy sy stempel kan op afdruk.

Die kafeetjies daar naby is onherkenbaar vuil en verlate en verniel.  Die pragtige busstop (‘n storie op sy eie vir ‘n ander dag) staan soos ‘n weggooihond.  Mens-sku, moeg en flenters.   

Ek groet in stilte.  My herrinneringe van die verlede vertel ‘n ander prentjie.  Van helderkleurige blomme in akkers, van saans buitekant sit, bure wat oor en weer kuier, kinders wat blikaspaai en wegkruipertjie speel tot laat in die aand, van donderstorms in die somer en die sloot daar naby wat die bruisende waters wegdra na ‘n volgende plek.

Ek ruik Ma se gemmerkoekies, haar kerriekos, haar koeksisters en die “Camphor Cream” wat ons aangesmeer het in die winter na badtyd.  Ek voel Ma se arms om my, Pa wat my omdop as die lekkergoed in my keel vassit en ek onthou Pa se hande as hy in die winter om die koolstoof vir ons kinders biltong sny en kerf.

Alhoewel hierdie reis na my verlede baie dinge vir my hartseer gelaat het, was die lekkerste die onthou-jy-nogs wat ek in my gedagtes kon oproep. 

En dït, kan nooit ooit vervalle of agteruitgaan nie – dankie tog!!

 

Koerantverkopertjies

Newspaper-Black-Boy-thElke oggend, oppad werk toe, verkyk ek my aan die koerantverkopertjies langs die pad.  Ek sukkel nog om die koerant hier gewoond te raak, die Weskaap se Burger was so alomvattend. 

Die koerantverkopertjies is nogal ‘n “treat”.  Elkeen het sy eie maniertjies hoe om sy pakkie  koerante aan die motoriste te verkoop.  Die een loop tussen die motors deur, gee so ‘n kort fluit en waai met die hand hoog in die lug sodat die agterste motoriste hom ook kan sien.  ‘n Volgende een gee weer twee kort fluite en klap met die hand op die koerant. 

‘n Ander een roep kort-kort “Vooooooolksblad, Vooooooolksblad!”  Van hulle lyk natuurlik nog of hulle op die skoolbanke behoort.  Die wintertye was my hart maar klein vir party van hulle wat lyk of nie nie veel onder die koerant se advertensie-beffie aanhet nie. 

Een ding wat hulle almal in gemeen het, daar is elke dag ‘n glimlag op hul gesigte.  Hulle ken hulle kliente en is haastig om die koerant af te gee.  Daar word, as die tyd dit toelaat, selfs ‘n woord of twee ingekry.  Soms word daar ‘n toebroodjie of  ‘n koeldrank saam met die koerantgeld gegee.  Het al ‘n baadjie of trui ook gesien in ‘n sakkie. 

Hierdie koerantverkopertjies het die mag (wetend of onwetend) om ons op hoogte te hou van die daaglikse nuusgebeure in Suid-Afrika en elders.  Elke oggend trotseer hulle die elemente, reen of sonskyn, om ons nuuskierigheid te voed.  Natuurlik word hulle betaal daarvoor, dit bly net ‘n werk – maar dit is die verkooptegniek daaragter wat my interesseer. 

Jare terug, toe manlief en ek nog net gekuier het, was ons in die Kaap vir ‘n vakansie.  Ons almal weet hoe koddig en bekkig is die Kaapse koerantverkopertjies.  Manlief, self ‘n grapkas, besluit om so bietjie gek te skeer met een van hulle.  Die koerantverkopertjie loop tussen die motors deur, “Argus, Argus, as djy nie kan lies nie, kan djy maar net die prentjies kyk!” 

Toe hy by ons motor kom, vra hy ewe, “Koerant, meneer?”   My man haak toe af en antwoord hom in Frans (wat, kan ek nie meer onthou nie).  Die koerantverkopertjie kyk my man met so ‘n frons op die voorkop aan en met ‘n kopskud en ‘n “nei wat, dit sal nie help nie” beweeg hy aan na die volgende motor. 

Ek wonder  of hulle soms besluit – “Vandag probeer ek iets nuuts!”  Dalk ‘n ander fluit, ‘n ander manier om die motoriste se aandag te trek.   Waaroor ek my wel doodbekommer is of hulle nie bang is iemand ry hulle raak nie.  Soveel van ratsheid het ek lanklaas in my lewe teegekom.  Met ons motorongeluk-statistieke sou ek hoop die koeranteienaars en/of die koerantverkopers het hulle lewe goed verseker.

Ek wonder tog as ek so na hulle kyk – hoe verkoop ons onsself aan die wereld?   Het ons ook, soos hierdie koerantverkopertjies, tegnieke en maniere om onsself bekend te stel.  Is jy vol selfvertroue of hou jy jouself maar stil in die hoekie?  Is jy vriendelik of loop jy rond soos ‘n buffel met ‘n seer toon of tand?

Soms moet ek stilstaan en myself afvra, “Hoe sien die wereld my?”  Dis dan wanneer ek skrik want ek besef net soos ek hierdie koerantverkopertjies gadeslaan, is daar mense daarbuite wat my ook dalk dophou.  Ek is te bang om te wonder wat dink hulle, want soms lyk ek soos die duiwel in die Kinderbybel – geirriteerd, mislik en nie ‘n mooi prentjie nie. 

Dis dan wanneer ek weer indringend kyk na my eie “verkooptegnieke” want,  soos my  ma my geleer het – eerste indrukke is blywende indrukke!

‘n Les uit die natuur

Dit is absoluut wonderlik hoe ‘n mens  by die natuur kan leer.  Gister het ek en manlief in die tuin gevaar.  Ons het hierdie dag vooruit beplan.  Die swartryp het redelik skoonskip gemaak met die plante.  Ek wou summier afknip, uithaal en weggooi.  “Wees geduldig”, het almal gesê en volgens die wat weet verplant ‘n mens blykbaar ook nie jou varkore voor Paul Krugerdag (10 Oktober) nie. 

Eerstens, met ‘n skok, besef ons dit is omtrent net kleigrond.  Die tuinvurk lyk asof dit in ‘n oorlog was.  Drie van die tande is gebuig.  Manlief blaas, hyg en sweet (amper soos die wolf in die Drie Varkies) soos hy probeer om die grond om te dolwe.  Ek, erg grillerig, sien iets beweeg.  Erdwurms!!!  Ek verloor amper my lus vir tuinwerk net daar.  Van kleinsaf is ek histeries grillerig vir erdwurms.  Yuck!!!

Ek sluk en werk maar weer saam met manlief – met die een oog op al wat ‘n wurm is.  Ons haal plante uit (vorige eienaars nie veel omgegee hoe en hoeveel hulle opmekaar plant nie) en verplant.  Ons kap en ons saag en sukkel met die kleigrond.

So tussen die sweet en sukkel besef ek ‘n mens leer darem baie uit die natuur. Ons moet net soek daarna, en soms is dit voor-die-hand-liggend.  ‘n Erdwurm (in my oë) is maar ‘n klein, tenger dingetjie.  Hier is ek, met my brose lyfie, en ek kry nie eers die graaf of die tuinvurk ingepak in die grond nie.  Die erdwurm wikkel sy lyfie deur die harde kleigrond, maak los waar hy kan en gaan aan met sy dagtaak. 

Hoe baie van ons mense gee nie gou moed op by die eerste “kleigrond” wat ons teëkom in ons lewe nie?  Sien ons nie meer kans om aan te gaan nie.  Sit op ‘n hopie en vergaan – sonder om weer te wil probeer.

Van die plante wat ons uitgehaal het, is maar fyn en trietsig – altans, so het ek gedink.  Dis met die uithaalslag wat ek my Moses teëgekom het.  Hulle wortelstelsel is dik, hard en taai.  Weer eens dink ek – dit is hoe ons soms ander mense oordeel.  Hulle lyk maar trietsig, maar boeta, hulle staan stewig vasgeanker.  Hulle geloof, hulle liefde, hulle omgee maak van hulle sterk mense, ongeag hoe hulle vir ons lyk. 

Terselfdertyd besef ek, ‘n mens hoef nie die mooiste, die rykste, die slimste in die wêreld te wees nie – solank die basiese beginsels in plek is kan die lewe se aanslae, net soos die swartryp, maar kom. Van ons blare kan maar tydelik verwelk, ons is dalk nie meer so mooi op die oog nie, maar ons weet ons wortelstelsel hou ons staande.  Ongeag van die swaarkry wat ons mee moet deel.

En as die Lente (goeie tye) kom, dan blom ons weer op ons mooiste!  Soos altyd!!

Cango Wild Life - Sterlitzia

Ooh heh-eh

1148456960b4vQ9R[1]Ek is mal oor die “two tenners” advertensie. Op hierdie stadium dink ek (persoonlike opinie) die advertensies op televisie is baie beter as die meeste programme.

So ‘n rukkie terug was die een van die wit gesin wat vir jare lank in ‘n bunker gebly het (en baked beans geeet het) ook klassiek.  So ‘n jaar of drie terug was dit die Wimpy se koffie-advertensie vir my tops.  Wie onthou nog die verliefde paartjie en die koffiename? Die beste was haar woorde aan die einde “Oooo ???, I love it when you talk foreign.” 

Wie (gee ek my ouderdom weg) kan nog die Sanlam-advertensies onthou met die babas? Dit was ‘n groot wenner.   Onwillekeurig dink ek terug aan die “braaivleis, sonskyn en Chevrolet” advertensie.  Onlangs kom ek af op ‘n advertensie in ‘n stokou koerant van KFC.  ‘n “Family Bucket” het iets soos R6.88 gekos.  Een stukkie hoender ongeveer 25c.

Toe ek ‘n kind was, het bruin brood 7c en ‘n wit brood 9c gekos.  Melk was 11c ‘n liter.  Ons skoolgeld (per kwartaal) R2.  ‘n Treinkaarjie retoer (Kaap toe en terug) R11. Jy kon 20 Chappies koop vir 5c, viennas en chips 15c en kon gaan fliek (en heelagter saam met die rokers sit) vir 15c.

My eerste (2de handse) karretjie het ek vir R100 gekoop, R3 se petrol ingegooi en die hele maand daarmee rondgerits.  Skaap het R2.10 p/kg gekos.  Woonstelhuur R250.  Goeie ou dae.

Botter het nog soos botter geproe en brood by die bakkery op die hoek gekoop en melk in glasbottels by die melkery met koepons.  In vandag se tye word limonade met kunsmatige geurmiddels gemaak en meubelpolitoer met 100% suiwer suurlemoensap. Vreemd!

Ek kan vir ure aangaan.  Raak sommer nostalgies.  Verlang na die dae toe ons op ‘n kombers gele het en die sterre bekyk (daar was toe nog nie televisie nie).  Lekker oor die draad met die bure gekuier, vandag weet ek nie eers wie is my bure nie.

Tye het verander.  Baie nuwe dinge het op die mark verskyn.  Sommige goed ander minder goed . . . en die mens pas maar aan.

Ek is baie beindruk met al die nuwe tegnologie op die mark wat gedurig geadverteer word.  Wonder net soms of ons in die proses nie van ons menswees verloor het nie?  Maar nou ja, as daar nie internet en webtuistes, blogs en rekenaars was nie sou ek nou nie so lekker op die naat van my rug kon le en gesels nie!!

Die geur van katjiepiering

CAOF61SFDit was gisteraand die perfekte aand.  Die somersaandlug was soel, die krieke het lawaaierig hul teenwoordigheid bekend gemaak – maar wat dit vir my vervolmaak het, was die soet swaar geur van katjiepiering in die lug.  Ek dink in my vorige lewe was ek dalk ‘n by want as hierdie geure opdam in die aandlug, is ek soos ‘n besete bytjie.  Ek wil uit, ek wil ruik, ek snuif, ek adem die reuk in dat ek naderhand amper “hyperventilate”. 

Vir een of ander rede kry ek net nie genoeg van die reuk nie.  Sodra die son sak en die blomme hul geur versprei, kan jy met my toor.  Ek is maklik, gemaklik en kan manlief my enigeiets vra.  Buitendien dink ek die katjiepiering-geur werk op my hormone want eweskielik is ek vriendelik, vryerig en vrygewig. 

As dit so stil is buite en ek omring word met hierdie hemelse geur raak ek weer eens bewus van hoe wonderlik ons natuur is.  Hoeveel seeninge ons ontvang, hoe bevoorreg ons is en hoe dankbaar ons behoort te wees vir dit wat ons so mildelik ontvang.  Geen parfuumhuis kan hierdie ongelooflike geur herhaal nie.  Miskien kry hulle dit amper reg, maar die natuur se geur is uniek, opreg, warm.

Ek kan nie wag dat dit weer aand moet word nie.  Die voordeur word wyd oopgegooi om die natuur in die huis te nooi.  Ek sal defnitief buite onder die sterrehemel gaan sit, maar dit is wat so lekker is, jy kan die natuur saamneem.

Ek is skoon opgewonde oor die somer!!