Die storie van die litroos

Ek het onlangs ‘n litroos as geskenk gekry. My eerste gedagte was, sjoe– dis nie die mooiste plant wat ek al in my lewe gesien het nie.

So plant ek dit maar langtand tussen my ander mooi vetplante. So ver agterlangs. Hoop ek hy maak dit nie en dan het ek rede om van hom ontslae te raak. (Ek se hom, want haar klink nie reg nie.) Maar ek gee water, en kyk en praat met hom en verstom my aan sy ongemaklike stam – of is dit blare? Geel, maar ook nie eintlik geel nie. Groen maar ook tog nie groen nie. ‘n “Onooglike” plant.

Een stam groei hierdie kant toe, die ander blaar heel dwars van die hoofstam. So asof dit ‘n gebrek het. Ek kry net nie my kop gedraai om die voorkoms van die plant nie. Dit maak net nie vir my sin nie. Die plat stam/blare nog minder.

Op ‘n dag begin daar aan die eenkant van die plant ‘n knoppie uitkom. Op die mees ondenkbaarste plek van die plant. Soos ‘n puisie op die punt van jou neus. Ek bekyk die besigheid en skud maar net my kop. Besluit ek sal maar wag tot die blom eendag oopgaan en kyk wat kom daaruit.

Sondagoggend staan ek op. Loer oudergewoonte deur die ruit na buite. Sonder my kontaklense, natuurlilk. Vererg my onmiddelik vir die stuk rooi plastieksak in my tuin. Hoe kom dit nou daar? Pluk die skuifdeur geirriteerd oop en oppad om die plastieksak te gaan haal kry ek die grootste verrassing van my lewe.

My litroos blom. Trots, fier, ongelooflike mooi in rooi getooi. Ek kry sommer trane in my oe. Die mooiste ooitste prentjie van ‘n blom. Ondanks die lelike blare/stam wat my so afgesit het. En ek kry skaam, bitterlik skaam vir myself.

Ek leer ‘n goeie lewensles uit my litroos. Ons (en ek is self skuldig) is so haastig om te oordeel op dit wat ons sien en hoor. Gee ons nie die “lelike een” kans om te wys watter mooi regtig in hom/haar steek nie. Besluit ons klaar vooraf – nee wat, dit pas nie by my styl nie. Dit sal afsteek by my idees oor reg en verkeerd is. Of wat mooi en lelik is.

So pronk my litroos in my tuin. My trots. Ek neem fotos, deel dit op sosiale media. Sien ek nie eers my ander mooi(er) plante raak nie. My oog bly terugval op die mooi gesig. In sy volle glorie voel ek nogsteeds die plant se nederigheid aan. Nie ek-het-jou-mos-gese nie. Net ‘n stille dankbaarheid dat hy kans gekry het om sy ware kleure te kan vertoon. En nederig dankbaar vir die plesier wat dit aan my bring.

Ek buk, my trane val op die blom. Vra ek omverskoning. Ek is jammer ek het hom uit die staanspoor geoordeel sonder om hom kans te gee om eers tot sy volle reg te kom. Ek stap weg, skaam. Skaam oor my gedrag teenoor een van God se skeppings. Skaam oor my hooghartigheid, wat besluit het een van God se skeppings is nie goedgenoeg vir my nie.

Doen ek dit met mense ook? Vind ek ook fout met God se skeppings? Hou ek my beter as my buurvrou? Of die vrou wat vir my vra vir kos? Vir die vrou wat haar probleme wegdrink? Die vrou wat elke dag dieselfde rok dra want daar is net nie geld vir nuwes nie? Wat maak my nou eintlik beter as enige een van hulle? NIKS.

Skaam en vol bittere verwyt kyk ek op en smeek, “Here, vergewe my tog, asseblief!”

Watter soort blom is jy?

Nou dat Lente amper hier is (jippie!!!!) begin my kop weer na die tuin staan.  Is ek lus vir kleur na die verskriklike koue winter waar alles in die Vrystaat verdor tot ‘n melankoliekerige kleur van ‘n lewelose wit en vaalgeel.  Kry ek lus vir bessierooi, purperpers, goudgeel, spookasempienk en kobaltblou kleure in my tuin. 

Min mense wat my ken weet dat die rooi hisbiskus my gunsteling blom is.  Daar is iets omtrent hierdie blom wat met my siel werfskaf.  Het hoeka vir manlief gesê die dag as ek oorle hoef hy nie my graf met vars blomme te bedek nie.  Plant vir my eerder ‘n bloedrooi hisbiskus.  Twee sal ook “nice” wees.  Ek kan terselfdertyd in die koelte lê, my vel brand hoeka tog te vinnig en ek kan my terselfdertyd verlekker aan die mooi kleure.

Lank terug roep ‘n vrou my agterna terwyl ek wegstap.  Ons het mekaar geken maar nie as vriendinne nie.  Net nou en dan op straat of in winkels mekaar gegroet en hier en daar ‘n paar woorde gewissel. 

 Hierdie spesifieke dag sê sy vir my, “Weet jy, ek wou al lankal vir jou sê jy laat my altyd aan ‘n bloedrooi hisbiskus dink.”  Daar staan ek, skoon verstom ~ en die volgende oomblik huil ek dat die biesies bewe.

Die arme vrou is in ‘n toestand, vra wat het sy verkeerd gesê en ek probeer vir haar verduidelik sy het alles reg gesê.  Ek was juis die dag op ‘n laagte en my selfbeeld was nie op standaard nie en hier kom sy en sê ek laat haar dink aan my geliefkoosde blom. 

Dit was mooipraat om haar beter te laat voel, maar of sy ooit sal verstaan wat sy daardie dag vir my beteken het, dit weet ek nie.  Ek was op ‘n wolk.  Dat ‘n paar woorde my so vinnig uit die as kon tel! 

Van daardie dag af probeer ek om mense as blomme te sien.  Daar is ‘n paar rose, sonneblomme, sweet-peas, lelies en viooltjies onder my vriendinne en kennisse.  En daar is ook ‘n kaktus of twee. As jy die dorings miskyk en dit mooi hanteer is hulle net so pragtig soos die ander blomme.

Watter blom is jy?  Hoe sien jy jouself in hierdie wêreld waar water en kunsmis (liefde, vergifnis, aanvaarding ens) maar skaars is?  ‘n Wêreld waar ons mekaar eerder flenters trap onder ons voete en die versorging en instandhouding van vriendskappe maar yl gesaai is?

Kan jy blom sonder die nodige instandhouding, of is jy die tuinier wat van een blom na ‘n ander blom hardloop met die tuinslang maar in die proses nooit ‘n druppel water vir jouself oorhou nie?

Laat ons blom, nie net vir die oog van ander nie, maar ook vir die selfbevrediging wat dit aan onsself gee.

Dis amper Lente

lenteEk ruik dit in die lug.  Elke oggend word ek wakker en ek dink . . . nog net ‘n paar daggies – dan is dit Lente.  Ek wens net die koue wil wyk.  Vanoggend het ek ‘n effense beklemming om my hart gehad, daar was nog altyd ‘n geniepsigheid in die lug.  As ek so na my vriende in Hermanus luister, dan sukkel hulle ook nog om van die wind en reen ontslae te raak.  Ek mis die groen winters van die Kaap.  Ek mis die berge en die see en die walvisse.  Ek mis my vriendinne.  En tog, is ek doodgelukkig in Bloemfontein.  Ek werk met wonderlike (jongerige) mense.  As hulle – dis nou die jonger geslag – so kan voortgaan, het ek hoop.

Selfs die studente (meestal swart) se gesindheid is verblydend.  Glo ook nie meer alles wat vir hulle voorgese word nie.  Kan al vir hulself besluit en vra vrae.  Eet nie meer alles vir soetkoek op nie.

Dis voorwaar Lente in my hart.  Die aande raak later donker.  Ek kry weer kans om die tuin nat te spuit.  Mense vlug nie meer na komberse en verwarmers nie.  Spandeer bietjie tyd buite.  Ons groet mekaar, leer mekaar beter ken en daar is ‘n vonkel in die lug.

Dit is goed dat daar seisoene is.  Dit gee ons tyd om met Lente met nuwe oe na dinge te kyk.  Om sommer bietjie te ontspan in die Somer, om te rus in die Winter en om dinge in heroenskou te neem in die Herfs.

Ek het skielik met ‘n skok besef oor vier maande is dit alweer Kersfees.  Tyd om die dagboek nader te trek en so stadigaan beplanning te doen. 

Laat dit vir julle ‘n mooi dag wees, mag die begin van die Lente vir jou ook vol nuwe beginne wees.  Waardeer elke bloeisel, elke nuwe blom wat oopgaan, elke nuwe plant wat nuwe blare kry.  En mag ons hierdie jaar blom soos die mooiste blomme onder die Suid-Afrikaanse son!