V V V’s . . .


old lady

Vreemde vliënde voorwerpe! Meeste van ons raak verskrik, verstrik en vol vrees as ons met hierdie vreemde verskynsels te doene kry. So raak ‘n klompie van ons Eva-geslag ook as ons die verskriklike, vreesaanjaende vyftigs nader.

Vyftig – oor die muur, afgeleef, op die afdraande pad, of sommer doodgewoon oud. Dis nou die wêreld se woorde vir vroue wat dié ouderdom nader of al klaar daar is. Neem nou maar modelle, aktrises en selfs die gewone vrou in die straat as voorbeeld, daar is hope werksgeleenthede vir hulle wat tussen vyf-en-twintig en vyf-en-dertig is. So asof die wat ouer is, gaan ophou asemhaal en ons oorgee aan die ewigheid as die groot V ons beetkry.

So het ek ook ‘n paar jaar gelede my vyftigste verjaarsdag met angs ingewag. Alle emosies en veranderings wou ek neerskryf oor hoe ek die doodsnikke van nege-en-veertig ervaar . En toe . . . . niks!

Nie ‘n dag ouer gevoel nie. Het oornag ook niks verander nie. Dieselfde ou brose lyfie, vetrolle op die heupe en bobene waarmee ek al jare sukkel en dieselfde bruin hare wat deesdae net al hoe vinniger sy ware (grys) kleur vir die wêreld wys en wat my beursie dunner na ‘n besoek aan die salon. Verder het alles maar nog dieselfde gebly – nie eers ‘n ekstra plooi nie.

Toe wonder ek by myself, waarom dan hierdie verpletterende, verlammende, vreesaanjaende, versmorende vrees vir die vyftigs? As ek so terugkyk het ek toe werklik eers vry begin voel. Minder gestres oor onbenullighede, ek het nie meer probeer om almal gelyktydig tevrede te stel nie, ek het liewer vir myself geword en boonop trots gewees daarop.

Ek het myself aanvaar vir wie en wat ek is, en ook vrede gemaak vir wie en wat ek nié kan wees nie. Ek voel ook nie meer skuldig as ek so nou en dan die huiswerk afskeep vir ‘n lekker interessante storieboek nie. Ek maak tyd om te doen vir waarvoor ek lus het, gaan drink ek gereeld ‘n heerlike koppie koffie saam met ‘n vriendin by ‘n koffiekroeg. En waarom nie, ons is dit mos werd!

Nou dat my seuns uit die huis is en getroud is, geniet ek dit om vakansietyd saam met hulle – tot sover as wat hulle sosiale program ‘n tydjie vir hul dierbare moeder toelaat – te kuier. En boonop hou my kleinkind my jonk – niks wat ‘n vinniger aarde toe bring as die onskuld van ‘n kind nie.  My dae van agter pannekoektafels staan (en al die flops op te eet) is verby en en die organisering van poedingtafels by die basaar of sportfunksies het lankal saam met die laaste van die dertigs verdwyn.

Dis nou lekkerder om eerder mooi aan te trek en saam met my man om ‘n tafel te sit as om by ‘n funksie agter die warm stoof te staan. Ek sê maklik nee sonder om skuldig te voel as my program te vol is en kies wat vir my lekker is om te doen.

Ek het regtig weer bewus geraak van my eie behoeftes. Dinge wat ek soms op die agtergrond moes skuif omrede my program te besig geraak het met my werk, huis, man en kinders kon ek weer uithaal, afstof en ordentlik my aandag gee.

My uitkyk op die lewe het dramaties verander. Dingetjies wat voorheen vir my belangrik was, het weggeval. Die onreg wat teenoor kinders gepleeg word, armoede onder mense en verkragting van vroue en kinders, en selfs onder mans, het ‘n groter kommer in my gewek.

Vroue wat hul kinders in bendegeweld verloor laat my saam met hulle huil, Madiba wat vir ons almal ‘n voorbeeld is laat my hoendervleis kry. Kinders wat deur stormreëns bibber en beef van die koue terwyl ons kla met die witbrood onder die arm, laat my besef dat ek niks het om oor te kla nie – allermins oor die ouderdom.

Saam met die ouderdom het ook verdraagsaamheid en geduld gekom. Ek het die ou klein jakkalsies wat soms so maklik verhoudings versuur, elkeen ‘n kospakkie gegee en op die pad gestuur. Dit is bloot eenvoudig net nie meer die moeite werd nie.

En toe, na ‘n verbysterende, verstommende en vermoeiende ondersoek, kom ek tot die gevolgtrekking dat die vyftigs vir my die volgende dinge simboliseer :

V    Vry om te wees wie jy werklik is, om jouself uit te leef en jouself te aanvaar vir wie en wat jy is (en nie is nie)

Y    Ywerig en entoesiasties te wees oor jouself, jou dierbares en oor die lewe

F     Fases . . . die wonderlike groei van ‘n vrou se lewe

T    Trots oor wat jy bereik het in die lewe, nie oor status en blinkgoed nie, maar oor dinge wat werklik saak maak in jou hart

I    Ingelig – om bewus te wee
s van jou vriende se nood asook die lyding van jou medemens én om iets daadwerkliks daaraan te doen

G    Grootgeword, gegroei sonder om te vroeg oud te word, jou humorsin te behou, minder te stres en om dolgelukkig jou nuwe fases te ervaar!

Vyftig – vry, verrykend en vrek lekker!

©

Ons daaglikse brood

 

breadstack4

Brood.  ‘n Eenvoudige kos.  Terselfdertyd koningskos.  “Comfort food” sê die Engelse (en ‘n paar wyses). 

Nie winkelbrood nie.  Dié tipe brood hou vir my geen bekoring in nie of roep geen herinneringe op nie.  Smaak na niks. 

Met die afgelope paar dae se reën het ek gehunker na my oorle ma se groentesop, vars gebakte brood en harde plaasbotter. 

Ek slaan ‘n pot sop aanmekaar, ek en manlief ry ongeveer 7km om ‘n vars plaasbrood te gaan koop by ons gewilde koffieplek, Get-To-Gether.  Ek glip by ‘n deli in en koop regte, egte plaasbotter wat kliphard is. Koorsagtig ry ons huis toe. 

Ons wag geduldig vir die sop.  Jy kan dit nie aanjaag nie.  Dit moet prut.  Intussen bid ek vir geduld.  My gedagtes gaan op loop.  Ek dink aan snye vars brood met ma se vyekonfyt.  Met stukke.  Nie soos vandag se jellievoorkoms nie. 

Ek dink aan varsgebakte brood (met niks op nie) en vars karringmelk.  As kind het ons die warm brood in die blikbeker karringmelk gedruk.  Ek dink aan varsgebakte brood met varkvet en ‘n beker stomende koffie vir ontbyt.  Ek dink aan varsgebakte brood met grondboontjiebotter en stroop.  So dikgesmeer dat jy agterna jou hande, vingers en ken moes gaan was om van die taai ontslae te raak.

Ek dink aan snye varsgebakte brood en ma se oorskiet kerrie-sous. Tot vandag toe nog wek dit emosies by my – en ma is al 41 jaar oorlede.  So sterk is die herinneringe nog. 

Vandag vrek my kinders oor my spesiale knoffelbrood wat ek maak.  Of  broodslaai. Pangeroosterde broodjies met tamatie en kaas is ook ‘n gunsteling.  Kleintyd het ek vir my kinders broodjies in eier-en-melk-mengsel gebraai en met room en aarbeikonfyt bedien vir ‘n versnappering in die winterkoue.

Skoonma se brood-en-botter-poeding kry hoë punte.  Ons vrek oor broodslaai en manlief kan nie braai sonder sy braaibroodjies nie.  Ouboet hou van sy roosterbrood en Kleinboet hou van sy roereiers-en-vulsel op sy brood.  Ek hou van “savoury” brode!

Ons lief brode en smere, ons is gek oor brode wat gebak is met olywe, of kaas, of sonneblompitte, of spekvleis . . . altyd bereid om iets nuuts te probeer.  My vriendin Zelda, bak gereeld op ‘n Vrydag ‘n kitke – nog ‘n broodjie waaroor ek absoluut gek is.  (Zelda, as jy hier lees – stuur vir ons jou resep, asb – en vir my ‘n broodjie). 

Ek kan goed verstaan (en ek sê dit met die grootste respek) dat brood in ons mees geliefde gebed, Die Onse Vader, voorkom.

Van Bybelse tyd vorm brood al die basis van die alledaagse lewe.  Daar is die seuntjie met die vissies en die brode.  Ons lees in die Bybel van die man wat aan die deur geklop het in die middel van die nag en gevra het vir ‘n stukkie brood.  Die Bybel leer ons van die Nagmaalbrood. 

Uiteindelik is die sop gereed.  Ons oë blink, ons mae raas.  Ons val weg.  Met smaak.  Dik snye brood (my man noem dit “sooie”) word gesny.  Die botter is hard, ons skraap dit af en plak dit in hompe op die brood.  Sop is warm en geurig en ons eet dit uit emalje-bakkies. Ons sug behaaglik.  Ons glimlag.  Ons eet.  Ons is tevrede.

Ons het weer ons daaglikse brood in.  Ryk, warm en lekker.  Sielskos, hartskos – koningskos!

Naskrif : Dié van julle wat in Bloemfontein kom kuier, gaan maak gerus ‘n draai by een van ‘n paar Get-to-Gethers.  Julle sal nie spyt wees nie.  Dis nie net die kos wat lekker is nie, die atmosfeer en dekor en eetgerei is so plaas as wat jy kan kry. Warm, gasvry, oorvloed – “comfort food” op sy beste!!

 

Die blikstem-wals

green

As daar nou een ding is wat my kleinkry en waarmee ons deesdae opgeskeep sit, is dit groot maatskappye se gerekaniseerde telefoon-antwoorddiens.  Weg is die “goeiemore, good morning” van destyds en waarna ek nou met ‘n diep heimwee terugwens.

Net toe ek wou neersit na ‘n lang gelui, tel iemand aan die anderkant op.  My goeie voornemens vir die dag waai summier by die voordeur uit toe die blikstem antwoord.  My hart sak reguit tussen die vloer en politoer van my blokkiesvloer en ek kry lus om my polse te kou.

Eerstens word jy saaklik welkom geheet en vertel hulle jou dat hierdie oproep dalk opgeneem word vir kwaliteit-kontrole. (Kon nog nooit die doel daarvoor insien nie, tensy hulle wil hoor wat jy so deur alles by jouself kwytraak).  Jy wag en dan begin die vet pret. “Vir Engels druk 1, vir Afrikaans druk 2 en so ryg sy al ons 11 amptelike landstale in.  En die horlosie stap aan.

Ek wag opgewonde om ‘n vriendelike stem in my moedertaal te hoor maar blikstem stel my voor aan die verskillende keuses.  Vir Navrae druk 1, vir klagtes druk 2, vir rekeningnavrae druk 3.  Vir my klink dit almal dieselfde, boonop het ek iets vir elkeen te sê.

Met ‘n bewende vinger nader ek die foon, stres my op en wonder of ek nou die regte nommer sal druk vir die regte probleem.  Ek sug ietwat beangs en probeer terselfdertyd onthou dat my ma nie bangkinders grootgemaak het nie.

Ek doen die regte ding en maak my verantwoordelike keuse.  Ek skraap my keel skoon, probeer om my sonskynself te klink en lig my kop op, vol moed en gereed om my saak te stel.

“Vir besigheidsnavrae druk 1, vir residensiële navrae druk 2, vir ons spesiale aanbiedinge druk 3”.  My skouers sak tussen my boesem en my naeltjie.  Depressie sit nou om in agressie.  My gesig begin sweet, my hare begin “ke-têng (frizz) soos in Nataniël se troukoekstorie, maar ek probeer my bes om koel en kalm te bly.

Ek oorweeg dit om neer te sit, maar die blote feit dat ek van vooraf moet begin, laat my sidder in my spore.  Die horlosie wys ek is nou al 15 minute besig. Vir noodgeval sleep ek solank my bloeddruk- en kalmeerpille nader.

Ek haal diep asem en in die proses skeur ek byna my diafragma.  Ek maak my oë toe, bid vir krag en genade en hoop ek druk die regte nommer. “Sleutel nou u rekeningnommer in tesame met u pinnommer”.  Nou begin die hartkloppings, my kamer lyk asof ‘n helikopter land, dis net papiere wat rondwaai soos ek soek.

Uiteindelik (nadat blikstem my weer herinner het sy soek my nommers) vind ek dit en twyfel skielik, hoe het sy nou weer gesê? Eers die rekeningnommer en dan die pinnommer of is dit nou weer andersom?  Maar ek staan sterk.

Uiteindelik is ek reg, my storie agtermekaar. 21 Minute lank hou ek aan en dit moet seker nou einde se kant toe staan.  Ek maak my mond oop om sommer met die intrapslag my saak te stel, net om tot stilswye gedwing te word “Jammer dat u moes wag, al ons operateurs is tans besig.  Dankie dat u ingeskakel bly.  Sodra ‘n operateur beskikbaar is, sal daar onmiddellik aan u probleem aandag gegee word”.

Nou kom die musiek en ek hou tyd met ‘n tempo wat skrik vir niks.  My oksels begin jeuk. Ek raak nie sommer kwaad nie, maar hierdie Ousus raak nou suur.  Halfpad word die musiek onderbreek, vol hoop sit ek regop en my hartklop keer amper terug tot normaal. “Het u geweet dat ons maatskappy ook die volgende dienste aanbied?  Vir spesiale aanbiedinge druk 1, om meer inligting oor tariewe te bekom druk 2, vir nuwe besigheid druk 3”.

Ek stel nie belang nie en sit tjoepstil met die hoop sy kom niks agter nie.  Blikstem is ernstig.  Weer herhaal sy haar opdrag.  (Was sy ongeduldig die tweede keer?  Ek verbeel my ek kon dit hoor in haar stem).  Blykbaar het ek nie ‘n keuse nie en uit pure frustrasie druk ek toe-oë ‘n nommer.

Die horlosie wys ek is nou by die 29ste minuut.  My kinders kom ingehardloop, beduie my die kos brand.  Op daardie oomblik is dít die laaste van my bekommernis.  My humeur is nou warmder as die hoenderpastei in die oond.

Uiteindelik is die maatskappy se spesiale promosies, kompetisies wat gewen kan word en adresse om hul verskillende webtuistes te besoek met ‘n lied in hul stem aan my oorgedra.  “Lekker reklame-foefie op my tyd”, dink ek hardop by myself, hoopvol dat my snedige antwoord opgeneem sal word terwyl hulle die oproep toets vir kwaliteit-kontrole.  Die horlosie wys nou 39 minute.

En toe, sonder ‘n waarskuwing, vertel sy weer in haar blikstem vir my. “Dankie vir u geduld, al ons lyne is tans besig en die netwerk is oorlaai.  Skakel gerus weer later.  Onthou, ons diens is u gemoedsrus”.  Met die “beep-beep-beep” in my ore staar ek met nikssiende oë die verte in.  Met trane wat oor my wange rol wonder ek hoe lang tronkstraf sal ek kry vir telefoonwoede . . .

Fotobron : Internet