Brood. ‘n Eenvoudige kos. Terselfdertyd koningskos. “Comfort food” sê die Engelse (en ‘n paar wyses).
Nie winkelbrood nie. Dié tipe brood hou vir my geen bekoring in nie of roep geen herinneringe op nie. Smaak na niks.
Met die afgelope paar dae se reën het ek gehunker na my oorle ma se groentesop, vars gebakte brood en harde plaasbotter.
Ek slaan ‘n pot sop aanmekaar, ek en manlief ry ongeveer 7km om ‘n vars plaasbrood te gaan koop by ons gewilde koffieplek, Get-To-Gether. Ek glip by ‘n deli in en koop regte, egte plaasbotter wat kliphard is. Koorsagtig ry ons huis toe.
Ons wag geduldig vir die sop. Jy kan dit nie aanjaag nie. Dit moet prut. Intussen bid ek vir geduld. My gedagtes gaan op loop. Ek dink aan snye vars brood met ma se vyekonfyt. Met stukke. Nie soos vandag se jellievoorkoms nie.
Ek dink aan varsgebakte brood (met niks op nie) en vars karringmelk. As kind het ons die warm brood in die blikbeker karringmelk gedruk. Ek dink aan varsgebakte brood met varkvet en ‘n beker stomende koffie vir ontbyt. Ek dink aan varsgebakte brood met grondboontjiebotter en stroop. So dikgesmeer dat jy agterna jou hande, vingers en ken moes gaan was om van die taai ontslae te raak.
Ek dink aan snye varsgebakte brood en ma se oorskiet kerrie-sous. Tot vandag toe nog wek dit emosies by my – en ma is al 41 jaar oorlede. So sterk is die herinneringe nog.
Vandag vrek my kinders oor my spesiale knoffelbrood wat ek maak. Of broodslaai. Pangeroosterde broodjies met tamatie en kaas is ook ‘n gunsteling. Kleintyd het ek vir my kinders broodjies in eier-en-melk-mengsel gebraai en met room en aarbeikonfyt bedien vir ‘n versnappering in die winterkoue.
Skoonma se brood-en-botter-poeding kry hoë punte. Ons vrek oor broodslaai en manlief kan nie braai sonder sy braaibroodjies nie. Ouboet hou van sy roosterbrood en Kleinboet hou van sy roereiers-en-vulsel op sy brood. Ek hou van “savoury” brode!
Ons lief brode en smere, ons is gek oor brode wat gebak is met olywe, of kaas, of sonneblompitte, of spekvleis . . . altyd bereid om iets nuuts te probeer. My vriendin Zelda, bak gereeld op ‘n Vrydag ‘n kitke – nog ‘n broodjie waaroor ek absoluut gek is. (Zelda, as jy hier lees – stuur vir ons jou resep, asb – en vir my ‘n broodjie).
Ek kan goed verstaan (en ek sê dit met die grootste respek) dat brood in ons mees geliefde gebed, Die Onse Vader, voorkom.
Van Bybelse tyd vorm brood al die basis van die alledaagse lewe. Daar is die seuntjie met die vissies en die brode. Ons lees in die Bybel van die man wat aan die deur geklop het in die middel van die nag en gevra het vir ‘n stukkie brood. Die Bybel leer ons van die Nagmaalbrood.
Uiteindelik is die sop gereed. Ons oë blink, ons mae raas. Ons val weg. Met smaak. Dik snye brood (my man noem dit “sooie”) word gesny. Die botter is hard, ons skraap dit af en plak dit in hompe op die brood. Sop is warm en geurig en ons eet dit uit emalje-bakkies. Ons sug behaaglik. Ons glimlag. Ons eet. Ons is tevrede.
Ons het weer ons daaglikse brood in. Ryk, warm en lekker. Sielskos, hartskos – koningskos!
Naskrif : Dié van julle wat in Bloemfontein kom kuier, gaan maak gerus ‘n draai by een van ‘n paar Get-to-Gethers. Julle sal nie spyt wees nie. Dis nie net die kos wat lekker is nie, die atmosfeer en dekor en eetgerei is so plaas as wat jy kan kry. Warm, gasvry, oorvloed – “comfort food” op sy beste!!
Besef ek mos vandag dat die kool eintlik maar die weeskind, die weggooikind van groente is. Kool is negatief. Niemand (of min mense) hou van kool. Grootmense maak kinders bang met kool. “As jy nie jou kool opeet nie, kry jy nie poeding nie!” . “Snob-groente” (olywe, peppadews, sampioene ens) kyk neer op kool. “Wie wil nou saam met die kool gesien word? Wie… bedien dan nou kool saam met quisine kos? Stel jou voor – kool saam met die Kersete?”