Warm tot baie warm . . .

11598503-children-fishing-in-a-river-nostalgic-aged-sepia-tone

Ek lê hier op my bed, ‘n waaier van die dak en een langs my en nogsteeds tap die sweet van my af.  Elke jaar as dit winter is sweer ek ek sal nie weer kla oor die somer nie.  Tot dae soos vandag.  My brose lyfie en my ouderdom kan nie meer die uiterstes hanteer nie.

Vandag verlang ek na ‘n plaasdam wat ons nooit gehad het nie.  Ek was altyd so jaloers as my maters na ‘n naweek terugkom koshuis toe en vertel van ure se plesier-swem in ‘n plaasdam.  Ek kon my net voorstel . . . ‘n gelag en ‘n geplons terwyl tortelduiwe op nabye takke sit en die gejillery aanskou.

Dis dae soos vandag dat ek wens waatlemoene was nog twee vir R20.  Soet en rooi as Pa dit in skywe sny.  Die waatlemoen-smeerdery agterna was baie pret.  En dan, as jy so taai is dat jou vingers aanmekaar kleef word die soet en die taai en die warm van jou lyf afgespuit met ‘n tuinslang.  Wat natuurlik weer vir nog pret sorg.

Dan is dit ook die dae wat ek roomyskarretjies mis.  Wat van veraf sy klokkie lui soos hy afkom in die straat.  En ma’s en pa’s rondskarrel om los sente te kry om vir elkeen ‘n vrugte-yssie te koop.  Of, as dit goed gaan . . . ‘n regte “cherry top” . . .

Ek mis die speletjies wat ons in die aande gespeel het.  Wegkruipertjie, vrot-eier, koljander-deur-die-bos . . . en die buurt se kinders wat almal sommer vir ai-tog-dis-lekker om die blok stap.  Niemand wat jou veiligheid bedreig nie.  Geen wonder obesiteit was nog nie so ‘n krisis nie. Ons het meer as genoeg oefening gehad.

Toe ek groter word, het ons saans na ete buite gesit.  Op tuinstelle wat sulke diamantpatroontjies op jou vel gemaak het.  Daar het ons gesit en soveel onthou-jy-nogs uitgepak.  Meestal het ons gelag dat die trane loop en soms het ons ‘n traan gepik oor iemand wat alreeds nie meer met ons was nie.

Drome is gedroom.  Alle vrese is besweer.  Alledaagse krisisse is in perspektief gebring en sou jy ‘n bietjie grootkoppig en hardkoppig wees het jou sibbe jou vinnig teruggebring aarde toe.  Daar was nie tyd vir houdinkies nie.

Buite het dit geruik na grond, na varsgesnyde grasperke, die chloor in die spreiers wat so tik-tik-tik die grasperke en akkers natlei.  En skoon lug.  Orals het jy mense gehoor lag, gesels, verby jou huis geloop en geselsies aangeknoop.  Almal het almal geken.  Vandag ken ek nogsteeds nie my bure nie.

Die samelewing van vandag misgun ons kinders om soos ons van ouds saans op die gras te le en na die sterre te kyk.  As die hitte jou uit die huis jaag, le ons almal op die gras op ons rug.  Soek ons komete en sterre-prentjies aan die hemelhange.  Skoon vergete van die hitte wat druk.

Ek mis ook die stoepslapery.  Waar jy jou matras uitpak op die stoep en in rus en vrede ‘n koele nagrus kon beleef.  Vandag is dit selfs onveilig in jou eie huis agter slot en grendel te slaap.

As die hitte te erg geraak het, het Pa ons in die kar gelaai en dorp toe gery waar ons “window shopping gedoen het” . . .  altans, die grootmense.  Ons kinders het na hartelus saamgedrentel, mekaar besig gehou . . . enigeiets net om van die hitte van die huis weg te kom.

Ek mis die sorgvrye dae van die somer.  Waar ons so besig gehou was dat die hitte selde ‘n stopstraat geword het.  Waar die hitte ons nie teruggehou het van pret en plesier nie.  Waar hitte jou gedwing het om die natuur te geniet.  Om nuwe dinge te ontdek.  Om jou humeur, jou gemoed en jou lyf af te koel.

Dis meestal in die hitte buite ons huis dat ek weer mens geword het.  In die teenwoordigheid van hulle wat vir my lief was en my aanvaar het vir wie ek is.

Fotobron : Internet

Ons daaglikse brood

 

breadstack4

Brood.  ‘n Eenvoudige kos.  Terselfdertyd koningskos.  “Comfort food” sê die Engelse (en ‘n paar wyses). 

Nie winkelbrood nie.  Dié tipe brood hou vir my geen bekoring in nie of roep geen herinneringe op nie.  Smaak na niks. 

Met die afgelope paar dae se reën het ek gehunker na my oorle ma se groentesop, vars gebakte brood en harde plaasbotter. 

Ek slaan ‘n pot sop aanmekaar, ek en manlief ry ongeveer 7km om ‘n vars plaasbrood te gaan koop by ons gewilde koffieplek, Get-To-Gether.  Ek glip by ‘n deli in en koop regte, egte plaasbotter wat kliphard is. Koorsagtig ry ons huis toe. 

Ons wag geduldig vir die sop.  Jy kan dit nie aanjaag nie.  Dit moet prut.  Intussen bid ek vir geduld.  My gedagtes gaan op loop.  Ek dink aan snye vars brood met ma se vyekonfyt.  Met stukke.  Nie soos vandag se jellievoorkoms nie. 

Ek dink aan varsgebakte brood (met niks op nie) en vars karringmelk.  As kind het ons die warm brood in die blikbeker karringmelk gedruk.  Ek dink aan varsgebakte brood met varkvet en ‘n beker stomende koffie vir ontbyt.  Ek dink aan varsgebakte brood met grondboontjiebotter en stroop.  So dikgesmeer dat jy agterna jou hande, vingers en ken moes gaan was om van die taai ontslae te raak.

Ek dink aan snye varsgebakte brood en ma se oorskiet kerrie-sous. Tot vandag toe nog wek dit emosies by my – en ma is al 41 jaar oorlede.  So sterk is die herinneringe nog. 

Vandag vrek my kinders oor my spesiale knoffelbrood wat ek maak.  Of  broodslaai. Pangeroosterde broodjies met tamatie en kaas is ook ‘n gunsteling.  Kleintyd het ek vir my kinders broodjies in eier-en-melk-mengsel gebraai en met room en aarbeikonfyt bedien vir ‘n versnappering in die winterkoue.

Skoonma se brood-en-botter-poeding kry hoë punte.  Ons vrek oor broodslaai en manlief kan nie braai sonder sy braaibroodjies nie.  Ouboet hou van sy roosterbrood en Kleinboet hou van sy roereiers-en-vulsel op sy brood.  Ek hou van “savoury” brode!

Ons lief brode en smere, ons is gek oor brode wat gebak is met olywe, of kaas, of sonneblompitte, of spekvleis . . . altyd bereid om iets nuuts te probeer.  My vriendin Zelda, bak gereeld op ‘n Vrydag ‘n kitke – nog ‘n broodjie waaroor ek absoluut gek is.  (Zelda, as jy hier lees – stuur vir ons jou resep, asb – en vir my ‘n broodjie). 

Ek kan goed verstaan (en ek sê dit met die grootste respek) dat brood in ons mees geliefde gebed, Die Onse Vader, voorkom.

Van Bybelse tyd vorm brood al die basis van die alledaagse lewe.  Daar is die seuntjie met die vissies en die brode.  Ons lees in die Bybel van die man wat aan die deur geklop het in die middel van die nag en gevra het vir ‘n stukkie brood.  Die Bybel leer ons van die Nagmaalbrood. 

Uiteindelik is die sop gereed.  Ons oë blink, ons mae raas.  Ons val weg.  Met smaak.  Dik snye brood (my man noem dit “sooie”) word gesny.  Die botter is hard, ons skraap dit af en plak dit in hompe op die brood.  Sop is warm en geurig en ons eet dit uit emalje-bakkies. Ons sug behaaglik.  Ons glimlag.  Ons eet.  Ons is tevrede.

Ons het weer ons daaglikse brood in.  Ryk, warm en lekker.  Sielskos, hartskos – koningskos!

Naskrif : Dié van julle wat in Bloemfontein kom kuier, gaan maak gerus ‘n draai by een van ‘n paar Get-to-Gethers.  Julle sal nie spyt wees nie.  Dis nie net die kos wat lekker is nie, die atmosfeer en dekor en eetgerei is so plaas as wat jy kan kry. Warm, gasvry, oorvloed – “comfort food” op sy beste!!