Vrede op aarde

Ek was vir ‘n geruime tyd stil hier op Koffie-Klets.  Vir meer as een rede.  Die Vrystaatse winter het my hierdie jaar “solid” gevang, in ‘n kombers van depressie toegewikkel en voor die verwarmer gesit om nog verder te broei.  Ek sukkel met die koue, wit en rypgevrekte landskap.  Dis hoekom my hart met so ‘n punt na die Kaap toe trek.  Winter daar is groen, nat en vol lewe.  Vol atmosfeer.  Ek haal asem in die Kaap se winters, is die liefde vanself en dink aan alles wat mooi is, alles wat lekker is, alles wat goed is en alles wat vredevol is.

Maar tesame met die winter wat ongenooid in my lyf kom lê het,  het daar ook ‘n anderste winter in my hart kom lê.  Een van onrus, van bekommernis oor ons mooi land.  Al die afgelope weke se geweld by die myne, moorde en familie/gesinsmoorde het my die vraag laat vra?  Waarheen is ons oppad?  Wat het geword van “the human race”. . .??

Broer draai teen broer, werkgewer en werknemer kom in opstand teen mekaar . . . die mensdom het nie meer morele waardes nie.  As 10 mense reken Kate van William moes versigtiger gewees het voor sy haar kaal borste ontbloot het (al was dit privaatgrond – hulle weet steelfotograwe is oral en onstuitbaar) is daar eerder 100 wat voel sy is reg.  Niemand wil meer verantwoordelikheid aanvaar vir hul dade nie.  Van die regering tot regdeur op skoensoolvlak.

Ouers stop kinders se hande vol geld om hulself besig te gaan hou net vir ‘n paar uur se rus en vrede.  Die televisie het die plek van opvoeder ingeneem.  Ouers en kinders s’n.  Kerke loop leeg, skole loop leeg, huwelike faal, families ruk uitmekaar . . . en die oorsaak word oral anders gesoek behalwe by onsself.

Ek hoop met die somer wat nader sal my gemoed ook lig.  Hoop ek my geloof in die mens sal weer versterk word.  Op die oomblik lyk dit maar na ‘n donker prentjie.

Vrede vir julle almal, maar bowenal . . . vrede vir ons land.

Mooi loop!

 

Lorraine
 

Op spore van gisters . . .

IMG_0154Ek bly uitstel.  Wou teruggaan Kimberley toe om op my spore te stap tot by my kinderdae.  Ek is daar gebore en getoë. Ek was half skrikkerig, almal weet hoe die mooi plekke tot verval gekom het.

Ons is gister vroeg uit Bloemfontein Kimberley toe.  Ons begin by die heel laaste plek waar ons gebly het.  Lyk nie te vrot nie. Die volgende plek lyk ook maar so-so.  Tenminste spuit die besproeingstelsel die gras en plante nat.

Toe na die huis waar my jongste gebore is, lyk ook nie te sleg nie.  Dis asof daar minder bome in die eens boomryke area is.  Volgende stop – die dupleks waar oudste gebore is.  Daar was destyds nie veel van ‘n “groen” tuin nie –  net plaveisel en bakke met struike, en dit lyk nog dieselfde. 

Toe kom die skok.  Ek loop terug op my spore tot die eerste woonstel waar ek en manlief gebly het na ons troue. Voor dit omskep is in ‘n blyplek, was dit ‘n dokter se spreekkamer.

Die dakplate is flenters, die groot ruit aan die voorkant is gebreek en gelas met plastiek en kleefband.  Die traliehek is geroes en stukkend.  Orals lê gebreekte bottels en plastieksakke rond.  Die gras is kniehoogte en êrens drup ‘n kraan. Toe ons destyds daar gebly het, was van ons vriende taamlik jaloers oor hoe mooi ons plekkie was.  Dit was naby aan die stad en loopafstand van my werk.  Ideaal vir ‘n pasgetroude paartjie.

Ek was so teleurgesteld dat ek nie dit nie eers oor my hart kon kry om ‘n foto te neem nie.  My herrinneringe van die plekkie is brutaal verkrag voor die harde realiteit van hoe dit nou lyk.

Ons het deur die dorp gery en al my vorige werkplekke besoek.  Dinge het verander – niks is meer wat dit destyds was nie.  Strate is vuil, mense staan en verkoop groente en kos op die sypaadjies.  Taxis het die plek voor die pragtige stadsaal (waar ons trou-onthaal was) vir hulself toegeëien.  Van die geboue is erg verwaarloos. 

Baie van hierdie geboue is in my oë eintlik historiese monumente en is die ruïnes nou die enigste oorblyfsels.  Strate is vol slaggate, parke is onversorg en morsig.  Die pragtige beelde en monumente is nog staande, maar orals lê papiere rond.  Dit, wat eers Kimberley se trots was, is nou ‘n broeiplek vir allerhande gemors.

Toe is ek terug na my hoërskool.  Gelukkig was daar ‘n Lenteskool en die skoolgronde was oop.  Met ‘n glimlag op my gesig en ‘n paar trane is ek en manlief deur die skool – die huishoudkundeklas (wat nou die Verbruikerstudieklas is), die Labaratorium, die gedeelte agter die gimnasium waar ons pouses gesit het, die skoolsaal, die netbalbane waar ek my knieë nerfaf geval het, die rugbyvelde waar ons kliphard geskree het om die interskole te wen. 

Die laerskool was die volgende stop.  Ek was verras.  Die skool lyk nog goed.  Ek het my standerd vyf klas gesien en onthou toe sommer ook weer my eerste skoolkys.  Na al die jare het ek en hy mekaar raakgeloop en behou ons kontak. 

Heel laaste was die huis waar ek grootgeword het.  Alles wat ek vandag is en wat ek doen het in hierdie huis begin.  Met liefde was ons grootgemaak, nooit vreeslik materiële oorvloed nie, maar ons was skatryk in liefde, omgee en menswees.  Selftrots en respek vir ander was die fondasies van ons bestaan. 

Hier het Pa my geleer tel en hoe om ‘n horlosie te lees.  Ma het my geleer lees en my liefde vir boeke het hier begin.  Sy het my ook geleer brei en naaldwerk doen.  Ek was nog te jonk om kos te kook (en buitendien het ek twee ouer susters gehad wie se werk dit was!).  Ek en my maatjie langsaan het vir ure onder die vyeboom gesit en popspeel, huis-huis en rek gespring.  Hier het ons baklei dat die trane loop, maar vandag kan ek nie eers meer onthou waaroor nie.

Die huis lyk nog goed, dit is onlangs pragtig opgeknap, maar my pa se eens pragtige roostuin, groen grasperke en kleurvolle blomakkers moes plek maak vir ‘n stuk leë grond.  Hopelik is dit nie uit verwaarlosing nie, maar dalk het die nuwe eienaars planne vir ‘n spogtuin, een waar hy sy stempel kan op afdruk.

Die kafeetjies daar naby is onherkenbaar vuil en verlate en verniel.  Die pragtige busstop (‘n storie op sy eie vir ‘n ander dag) staan soos ‘n weggooihond.  Mens-sku, moeg en flenters.   

Ek groet in stilte.  My herrinneringe van die verlede vertel ‘n ander prentjie.  Van helderkleurige blomme in akkers, van saans buitekant sit, bure wat oor en weer kuier, kinders wat blikaspaai en wegkruipertjie speel tot laat in die aand, van donderstorms in die somer en die sloot daar naby wat die bruisende waters wegdra na ‘n volgende plek.

Ek ruik Ma se gemmerkoekies, haar kerriekos, haar koeksisters en die “Camphor Cream” wat ons aangesmeer het in die winter na badtyd.  Ek voel Ma se arms om my, Pa wat my omdop as die lekkergoed in my keel vassit en ek onthou Pa se hande as hy in die winter om die koolstoof vir ons kinders biltong sny en kerf.

Alhoewel hierdie reis na my verlede baie dinge vir my hartseer gelaat het, was die lekkerste die onthou-jy-nogs wat ek in my gedagtes kon oproep. 

En dït, kan nooit ooit vervalle of agteruitgaan nie – dankie tog!!

 

Koerantverkopertjies

Newspaper-Black-Boy-thElke oggend, oppad werk toe, verkyk ek my aan die koerantverkopertjies langs die pad.  Ek sukkel nog om die koerant hier gewoond te raak, die Weskaap se Burger was so alomvattend. 

Die koerantverkopertjies is nogal ‘n “treat”.  Elkeen het sy eie maniertjies hoe om sy pakkie  koerante aan die motoriste te verkoop.  Die een loop tussen die motors deur, gee so ‘n kort fluit en waai met die hand hoog in die lug sodat die agterste motoriste hom ook kan sien.  ‘n Volgende een gee weer twee kort fluite en klap met die hand op die koerant. 

‘n Ander een roep kort-kort “Vooooooolksblad, Vooooooolksblad!”  Van hulle lyk natuurlik nog of hulle op die skoolbanke behoort.  Die wintertye was my hart maar klein vir party van hulle wat lyk of nie nie veel onder die koerant se advertensie-beffie aanhet nie. 

Een ding wat hulle almal in gemeen het, daar is elke dag ‘n glimlag op hul gesigte.  Hulle ken hulle kliente en is haastig om die koerant af te gee.  Daar word, as die tyd dit toelaat, selfs ‘n woord of twee ingekry.  Soms word daar ‘n toebroodjie of  ‘n koeldrank saam met die koerantgeld gegee.  Het al ‘n baadjie of trui ook gesien in ‘n sakkie. 

Hierdie koerantverkopertjies het die mag (wetend of onwetend) om ons op hoogte te hou van die daaglikse nuusgebeure in Suid-Afrika en elders.  Elke oggend trotseer hulle die elemente, reen of sonskyn, om ons nuuskierigheid te voed.  Natuurlik word hulle betaal daarvoor, dit bly net ‘n werk – maar dit is die verkooptegniek daaragter wat my interesseer. 

Jare terug, toe manlief en ek nog net gekuier het, was ons in die Kaap vir ‘n vakansie.  Ons almal weet hoe koddig en bekkig is die Kaapse koerantverkopertjies.  Manlief, self ‘n grapkas, besluit om so bietjie gek te skeer met een van hulle.  Die koerantverkopertjie loop tussen die motors deur, “Argus, Argus, as djy nie kan lies nie, kan djy maar net die prentjies kyk!” 

Toe hy by ons motor kom, vra hy ewe, “Koerant, meneer?”   My man haak toe af en antwoord hom in Frans (wat, kan ek nie meer onthou nie).  Die koerantverkopertjie kyk my man met so ‘n frons op die voorkop aan en met ‘n kopskud en ‘n “nei wat, dit sal nie help nie” beweeg hy aan na die volgende motor. 

Ek wonder  of hulle soms besluit – “Vandag probeer ek iets nuuts!”  Dalk ‘n ander fluit, ‘n ander manier om die motoriste se aandag te trek.   Waaroor ek my wel doodbekommer is of hulle nie bang is iemand ry hulle raak nie.  Soveel van ratsheid het ek lanklaas in my lewe teegekom.  Met ons motorongeluk-statistieke sou ek hoop die koeranteienaars en/of die koerantverkopers het hulle lewe goed verseker.

Ek wonder tog as ek so na hulle kyk – hoe verkoop ons onsself aan die wereld?   Het ons ook, soos hierdie koerantverkopertjies, tegnieke en maniere om onsself bekend te stel.  Is jy vol selfvertroue of hou jy jouself maar stil in die hoekie?  Is jy vriendelik of loop jy rond soos ‘n buffel met ‘n seer toon of tand?

Soms moet ek stilstaan en myself afvra, “Hoe sien die wereld my?”  Dis dan wanneer ek skrik want ek besef net soos ek hierdie koerantverkopertjies gadeslaan, is daar mense daarbuite wat my ook dalk dophou.  Ek is te bang om te wonder wat dink hulle, want soms lyk ek soos die duiwel in die Kinderbybel – geirriteerd, mislik en nie ‘n mooi prentjie nie. 

Dis dan wanneer ek weer indringend kyk na my eie “verkooptegnieke” want,  soos my  ma my geleer het – eerste indrukke is blywende indrukke!