Vat jou goed en trek Ferreira . . .

move

Op my brose ouderdom is ek nie meer gebou vir sulke kapperjolle nie.  Ek het amper vyf jaar terug dié groot taak aangepak Bloemfontein toe.  Die laaste trek voor dit was ‘n hele paar jaar terug.  Die verskil is dat ek daardie tyd nog energie en lus gehad het vir sulke takies.  Nou voel dit of iemand my vra om in die nag (of in die hitte) kaalvoet oor Tafelberg te stap.  ‘n Vriendin vertel nou die dag haar dokter sê hoe ouer ons raak, hoe minder raak ons “coping skills” – en hoe waar is dit tog nie!

Ek het egter geen verskoning gehad vir die warboel nie, want ek het maande voor die tyd geweet daarvan.  Maar wat pak ‘n mens nou in?  Net as ek iets netjies geboks en geseël het, kan ek verseker weet kort voor lank moet ek weer oopmaak want ek het weer iets nodig.  Dan begin die hele proses van vooraf.

Boonop kan ‘n mens in ‘n paar jaar vinnig klomp nonsens opgaar.  Ek het ‘n wonderlike formule, hou dit in jou hand en as jy nie ‘n gevoel kry vir die artikel nie, gooi dit weg.  Kry jy een, hou dit.  Die probleem is dat met elke ding wat ek in my hand vashou, ek herinneringe oproep van “onthou jy nog toe . . . . “  Die nagevolge is dat ek dan alles wil bêre.  Dis waar wilskrag ter sprake kom.

Die voorlaaste keer het my man en die seuns die goed aangery, en in die proses (na aanleiding van die graad van hul moegheid – en die hitte) sommer van die goed wat hulle dink ek nie meer nodig het nie, weggesmyt.  En boonop nou hoog en laag sweer hulle het dit saamgebring!  As iemand dalk ‘n mooi badkamerkassie opgetel het of ‘n rooi stukkende kitaar gewaar het – dis myne!

Elke ding het sy herinneringe hier in my binneste.  Wat lekker is van so ‘n trekkery is dat jy weer goed sien wat jy vergeet het jy besit.  So kom ek af op ‘n handmeul wat ek jare terug gekoop het (vir manlief) en seker vir die beste part van vyf jaar nie met ‘n oog gesien het nie.  Nou meul ek alles, van alikreukel tot vleis.

So moes ek ook noodgedwonge ontslae raak van daardie klere wat ek weer in koue water gewas het en my nie meer pas nie.  Waspoeier is ook nie meer vandag wat dit was nie!  Daardie swart nommertjie wat ek myself belowe het ek sal in, moes maar gaan.  Aan my brose lyfie sal dit nooit weer kom nie.

So ook die stel borde wat ek in my prille jeug bymekaar gemaak het toe Biggie Best nog in die mode was.  Ek het my dae omgeloop in tweedehandse winkels, op soek na dáárdie bord wat die res van my versameling sou komplimenteer.  Vandag kan ek glad nie dink wat was vir my so mooi daaraan nie.

Krultange, warmborsels, elektriese krullers, kamme en haarborsels van enige denkbare grootte en vorm is nou in iemand anders se besit.  En so in my stilligheid verwonder ek my aan die tyd wat ek voor die spieël deurgebring het om my hare in ‘n spesifieke styl droog te maak.

Al waarteen ek vasgeskop het wat nie weggegooi mag word nie, is my kinders se kleuterskoolprente en projekte.  Ek weet nog nie wat ek daarmee wil maak nie, maar ek sal dit nooit oor my hart kan kry om dit weg te gooi nie.  Dis asof die tyd te vinnig verby gegaan het toe hulle kleuters was en dit al is wat my nog aan daardie onskuldige en ongekompliseerde tydperk in hul lewens herinner.

Maar die mans kan maar net so lekker opgaar.  Myne het boeke wat dateer uit 1974.  Boeke oor die boubedryf, brosjures oor vensterrame, dakteëls en bakstene.  Boeke met idees om huise te restoureer. Gereedskap wat my baie aan die ystertydperk herinner, eras waar mans nog vroue oor die kop geslaan het en grot toe gesleep het.  En moenie laat ek waag om iets te wil wegsmyt nie, dan moet ek hoor hoe hy dit nog vir hierdie en daardie takie kan gebruik.  Nodeloos om te sê die takies lê nounog onaangeraak!

Gordyne, duvets, kussings en my kinders se komberse uit hul laerskooldae het die pad gevind na iemand wat dit broodnodig gehad het.  En met ‘n rooigesig besef ek hoe bevoorreg ek is om te kan weggee.  Nie omdat dit ‘n goeie daad is nie, maar dat ek daagliks genoeg ontvang en somtyds nog so arrogant is om vies te word as ek nie iets dadelik kan kry nie.

Met hierdie wete kan ek nie anders as om te dink aan die menigte mense in ons land wat in plakkerskampe alles verloor het tydens ‘n brand of watervloed nie.  Die bietjie wat hulle besit het, dié verloor hulle ook nog.  Klein kindertjies wat bibberend en bewend in die reën staan terwyl hulle ouers probeer om alles droog te kry.

Volwasse mans en vroue wat huilend voor die vuur genade probeer vind om die bietjie besittings te red wat hulle in ‘n reddelose tydperk bymekaar gemaak het.  Wat die volgende dag tussen as en sand en gebuigde plate opsoek is na iets wat weer gebruik kan word. Wetend dat met die werkloosheid wat hoogty seëvier in Suid-Afrika die kanse maar skraal is om weer van voor te begin.

En as jy hulle vra hoe dit gaan, sê hulle gewoonlik dit gaan goed.  Hoe moet ons ons nie skaam nie.  Ons kla nie met die witbrood onder die arm nie, maar sommer met ‘n hele bakkery.  Hoeveel keer gooi ons nie net weg omdat dit nie meer vir ons mooi is nie, of uit die mode geraak het nie.  Wetend dat daar daagliks mense is wat alles, alhoewel ‘n druppel in die emmer in vergelyking met wat ons het, verloor.

Volgende keer as ons weer wil kla, laat ons eers dink aan hulle wat nie so bevoorreg is soos ons nie.

Dalk sal ons dán weer meer waardeer wat ons het.

 

 

Wat nou . . .

all-things-beautiful-art-blue-conceptual-couple-couples-Favim.com-38447_large

 

Ek het myself die vraag die afgelope paar dae gevra.  Ek het geen nuwejaarsvoorneme gehad nie (hou dit nooit by nie en ek lieg nie meer vir myself nie) en het redelik alles bereik wat ek wou bereik het in die lewe.

Ek wil nie meer werk tot ek in die baas se stoel sit nie, het klaar my “share” gehad van skolefunksies, kerkfunksies en fondsinsamelingfunksies vir watter organisasie ek betrokke was.  Ek het diegene in nood gehelp en wou soms ander oor die rant help as dinge te woes gegaan het.

My kinders is groot en getroud en ek het ‘n kleinkind en nog om na uit te sien.  Ek en manlief grom al lankal nie meer vir mekaar nie en kan lang ure bymekaar wees sonder om ‘n woord te seg en dit nog te geniet ook.  Ons belangstellings is dieselfde en ons verskil min van mekaar . . . net as hy nie saamstem met my nie.   Ek lewe in vrede met bure, vriende, familie (die aangetroudes ook) en vyande.

Was nou nie regoor die wereld nie maar het in my dae ‘n paar plekke besoek.  En dit geniet.  Ek het al drie biblioteke vol gelees, films gekyk . . . mooies en minder mooies, en het my stem dikgemaak in politieke kommentaar.  “Mind you” . . . so erg dat ek vir ‘n baie lang ruk “verban” was.  Ek het ge-eksperimenteer met vreemde kosse, wyne en tale . . . die kos is reguit heupe toe, die wyn kop toe en die tale by die een oor in en ander een uit.

My hare was al rooi en my naels swart.  Mini’s pas ek nie in nie en alles “hang letterlik af” wat ek aantrek.  Het die gym besoek op my dae dat my go uithang, sonder enige noemenswaardige sukses.  Dieselfde vir diete.  Ek kan boeke skryf oor onsuksesvolle diete (deur my).

Raak lankal nie meer geirriteerd met die verkeer nie en wys ook nie die hele alfabet op my een hand as iemand voor my inswaai nie.  Druk nog net nou en dan die toeter as iemand op my afpyl of rommel uit die venster gooi.  Tik nie meer my voet in lang rye nie en rol nie my oe vir swak diens nie.

Ek weier om heruitsendings van twintig jaar gelede vir die vyfde maal te kyk.  Ek kan al saampraat met die akteurs/aktrises.   Ek drink nie meer Coke nie want dit proe al lankal nie meer soos Coke nie . . . dieselfde geld vir Wilson toffies.  Ek plant nie meer rose nie want vandag se goed ruik na niks.

Wat bly nou oor . . .

Al die lekker dinge . . .  ‘n sonsondergang of nog beter, my beste . . . sonopkoms.  Daar is iets omtrent die son se eerste strale wat my energie gee vir die dag, hoop vir die toekoms.

Ek staan buite in die reen dat die druppels by my ore afloop sonder om oor my kapsel/klere te bekommer.

Ek speel modderdiep saam met my kleinkind en vertel honderd keer dieselfde storie vir haar.  Sonder dat ek of sy moeg word.

Ek en manlief giggel oor verspottighede dat ons soms aan die bed moet vashou om nie af te val nie.

Wanneer die geleentheid hom voordoen kuier ons en die kinders ‘n hond uit die bos.  Ons praat en lag en “onthou-jy-nog’s” lank nadat Klaasvakie gaan slaap het.

Ek en manlief bid saam, lag soms saam en huil soms saam (oudword is nie vir sissies nie) . . .  en praat van ouderdom . . . ons help mekaar op wanneer dit moet en herinner mekaar om ons pille te drink.

Ons beproef koffie en koek by koffiewinkels . . . hy die koffie en ek die koek.  Ons luister tjello musiek en kyk August Rush vir die hoeveelste maal.  Ons blaai deur boeke en lees vir mekaar voor.  Ons  le en droom . . . kan jou se waaroor as ek net kan onthou . . .

Dankie tog vir hierdie “wat nou” in ons lewe . . . dis heerlik en ek verruil dit vir niks!!!


©

Winkelpoppe . . .

So sit ek eendag lank terug by ‘n verkeerslig terwyl ek wag dat dit moet oorslaan sodat ek kan ry en my oog vang die paar winkelpoppe wat spoggerig in die winkelvenster staan. Popmooi, perfek gebou, lyk soos modelle, nie ’n haar uit hul plek nie, keurig aangetrek, grimering foutloos en perfekte glimlaggies op die gesigte. Amper begeer ek toe om so te kan lyk.

Terselfdertyd stap daar drie bruin vroue (ek skat so in hul veertigs) verby en bekyk die winkelpoppe toevallig ook van kop en tone. Met die omdraaislag hoor ek hulle lewer kommentaar. “Nee man, sy staan dan net daar en smile. As sy eers moet begin werk, change die hele picture en sal sy ook nie meer so heeldag smile nie en boonop kan sy nie . . . . nie!” En sê iets wat ek nie hier kan herhaal nie, maar lag hulle dood vir hulle privaatgrappie.

Dis waar ek toe smile en is toe maar bly ek is nie ‘n winkelpop nie. Gelukkig leef ek. Ek sweet as ek warm kry, is ongeduldig as dinge nie dadelik regkom nie, raak moedeloos vir my probleme, vererg my vir onbeskofte motoriste, lê met een oor/oog oop vir ingeval ek oorval word in my eie huis terwyl ek slaap, my begroting wil nie altyd klop nie en soms wys ek en manlief vir mekaar tande as ons geïrriteerd raak.

Wat daarvoor opmaak en al hierdie negatiewe dinge soos mis voor die son laat verdwyn, is die liefde van my man en my kinders. Familielede wat omgee, vriendskappe wat letterlik my lewensdrup is, my katte se kapperjolle, mense se komplimente (die kritiek hoor mens gelukkig nie sommer so reguit nie), ‘n onverwagte glimlag van ‘n vreemdeling, ‘n kind se skaterlag, die reuk van reën, die blou see, ons mooi berge en die aanskoue van ‘n groot, groot boom.

Oral in die wêreld kry jy vroue wat lyk en handel soos winkelpoppe. Koud, leweloos en maak nie ‘n verskil in die lewe nie. Die mense rondom haar kan nie naby haar kom nie. Sy het nie ‘n hart nie. Haar glimlag is vals, haar oë koud en ongenaakbaar. Sy kan haar arms nie om iemand sit en troos wat dit dalk broodnodig het nie. Sy kan nie buk om haar kind op te tel, op die heup te sit en liefderyk teen haar te druk nie.

Sy kan nie in haar man se arms lê en hom van haar liefde verseker nie, kan nie ‘n klein katjie of hondjie vryf of blomme vir haar vriendin uit haar tuin pluk nie. Sy kan nie die reën ruik, die blou see sien, onder ‘n groot koelteboom ontspan of ‘n interessante boek lees nie. Musiek bereik nie haar siel nie. Sy kan nie heerlike kos geniet en saam met haar gesin om die tafel sit nie.

Sy is te besig om die perfekte prentjie van haar uiterlike voor te sit en te onderhou. Alles in die lewe gaan oor haarself en hoe sy lyk vir ander. Nooit sal jy haar sonder grimering, kaalvoet of deurmekaarhare vang nie. Sy laat nooit die gordyn voor haar hart of haar oë sak nie. Leer jy nooit die ware vrou agter die kapsel, grimering en boetiekuitrustings nie.

Nee wat, so ‘n perfekte prentjie klink vir my nogal na vreeslike harde werk. Ek weet die gesegde lees : “you have to be cruel to be beautiful” maar iewers op ‘n tyd in jou dag moet jy jou man ‘n lekker drukkie kan gee sonder dat jy bang is jou lipstiffie smeer, jou kleinkind met jou hare laat speel, jou vingers in die grond druk om ‘n roosboom te plant, kaalvoet op die rotse en strand speel en soms al jou grimering aflag vir die snaakshede in die lewe! Dan is jy eers mens!

Reën Reën Reën

Ander vroue se verleiding is sjokolade . . . of  juwele . . . of parfuum.  Myne is goedkoop, maklik maar nie altyd op aanvraag beskikbaar nie.

Ek is mal oor reën – donderstormreëns soos hier in die Vrystaat of die daelange sag deurdringende reën van die Kaap.  Solank dit net nat is.

Ek wil “cuddle” as dit reën, ek wil potte en panne uithaal en bredies en brode maak as dit reën, ek wil badolies en kerse uithaal as dit reën.  Ek wil fotos kyk, my kinders om my hê.  Ek wil dik boeke lees, klassieke musiek luister, rooiwyn drink.  Ek wil kaggel aansteek en die port nadertrek.  Ek wil . . . want ek wil.  Net omdat dit reën.

Ek is nie opgemaak met status nie.  Die hogere mense se aansien kon my nog nooit bevoordeel of benadeel nie – maar ek sou daarvan gehou het as ek ‘n Prinses van Reën kon wees. Nou wel ‘n ou prinses, maar dis ook maar reg.

Reën doen iets aan my en in my.  Ek is ‘n Waterdraer en al baie keer gewonder of dit dalk die rede is vir my onnatuurlike liefde vir reën.  Manlief het met die jare slim geraak.  Geweet water op een of ander manier laat my kalmeer en ontspan.  As hy sien ek is omge-ellie is hy die eerste een wat vir my ‘n bad water gaan tap.

Dit was gister vrek warm by ons.  Die heeldag lank.  Drukkend. Sonder ‘n briesie.  En toe skielik, sonder waarskuwing begin dit te reën. Toe die druppels die sinkdak van die stoep tref, is dit asof iemand my aanskakel.  Ek is tevrede, ek dink aan my nuwe vanielje badreeks wat ek vir Kersfees ontvang het, soek ‘n dik vet kers.  Wonder waar is my Edith Piaf CD is.  My tone jeuk en my kop onthou van die sjokolade in die kas wat ek bere vir spesiale geleenthede.  Manlief skink vir my ‘n glasie port . . . vanaand het hy ‘n gelukige vrou!

En dit oor ‘n paar druppels wat die aarde en die ruite nat maak!!!!

Rainy_Day_with_coffee_cup_and_window

Op spore van gisters . . .

IMG_0154Ek bly uitstel.  Wou teruggaan Kimberley toe om op my spore te stap tot by my kinderdae.  Ek is daar gebore en getoë. Ek was half skrikkerig, almal weet hoe die mooi plekke tot verval gekom het.

Ons is gister vroeg uit Bloemfontein Kimberley toe.  Ons begin by die heel laaste plek waar ons gebly het.  Lyk nie te vrot nie. Die volgende plek lyk ook maar so-so.  Tenminste spuit die besproeingstelsel die gras en plante nat.

Toe na die huis waar my jongste gebore is, lyk ook nie te sleg nie.  Dis asof daar minder bome in die eens boomryke area is.  Volgende stop – die dupleks waar oudste gebore is.  Daar was destyds nie veel van ‘n “groen” tuin nie –  net plaveisel en bakke met struike, en dit lyk nog dieselfde. 

Toe kom die skok.  Ek loop terug op my spore tot die eerste woonstel waar ek en manlief gebly het na ons troue. Voor dit omskep is in ‘n blyplek, was dit ‘n dokter se spreekkamer.

Die dakplate is flenters, die groot ruit aan die voorkant is gebreek en gelas met plastiek en kleefband.  Die traliehek is geroes en stukkend.  Orals lê gebreekte bottels en plastieksakke rond.  Die gras is kniehoogte en êrens drup ‘n kraan. Toe ons destyds daar gebly het, was van ons vriende taamlik jaloers oor hoe mooi ons plekkie was.  Dit was naby aan die stad en loopafstand van my werk.  Ideaal vir ‘n pasgetroude paartjie.

Ek was so teleurgesteld dat ek nie dit nie eers oor my hart kon kry om ‘n foto te neem nie.  My herrinneringe van die plekkie is brutaal verkrag voor die harde realiteit van hoe dit nou lyk.

Ons het deur die dorp gery en al my vorige werkplekke besoek.  Dinge het verander – niks is meer wat dit destyds was nie.  Strate is vuil, mense staan en verkoop groente en kos op die sypaadjies.  Taxis het die plek voor die pragtige stadsaal (waar ons trou-onthaal was) vir hulself toegeëien.  Van die geboue is erg verwaarloos. 

Baie van hierdie geboue is in my oë eintlik historiese monumente en is die ruïnes nou die enigste oorblyfsels.  Strate is vol slaggate, parke is onversorg en morsig.  Die pragtige beelde en monumente is nog staande, maar orals lê papiere rond.  Dit, wat eers Kimberley se trots was, is nou ‘n broeiplek vir allerhande gemors.

Toe is ek terug na my hoërskool.  Gelukkig was daar ‘n Lenteskool en die skoolgronde was oop.  Met ‘n glimlag op my gesig en ‘n paar trane is ek en manlief deur die skool – die huishoudkundeklas (wat nou die Verbruikerstudieklas is), die Labaratorium, die gedeelte agter die gimnasium waar ons pouses gesit het, die skoolsaal, die netbalbane waar ek my knieë nerfaf geval het, die rugbyvelde waar ons kliphard geskree het om die interskole te wen. 

Die laerskool was die volgende stop.  Ek was verras.  Die skool lyk nog goed.  Ek het my standerd vyf klas gesien en onthou toe sommer ook weer my eerste skoolkys.  Na al die jare het ek en hy mekaar raakgeloop en behou ons kontak. 

Heel laaste was die huis waar ek grootgeword het.  Alles wat ek vandag is en wat ek doen het in hierdie huis begin.  Met liefde was ons grootgemaak, nooit vreeslik materiële oorvloed nie, maar ons was skatryk in liefde, omgee en menswees.  Selftrots en respek vir ander was die fondasies van ons bestaan. 

Hier het Pa my geleer tel en hoe om ‘n horlosie te lees.  Ma het my geleer lees en my liefde vir boeke het hier begin.  Sy het my ook geleer brei en naaldwerk doen.  Ek was nog te jonk om kos te kook (en buitendien het ek twee ouer susters gehad wie se werk dit was!).  Ek en my maatjie langsaan het vir ure onder die vyeboom gesit en popspeel, huis-huis en rek gespring.  Hier het ons baklei dat die trane loop, maar vandag kan ek nie eers meer onthou waaroor nie.

Die huis lyk nog goed, dit is onlangs pragtig opgeknap, maar my pa se eens pragtige roostuin, groen grasperke en kleurvolle blomakkers moes plek maak vir ‘n stuk leë grond.  Hopelik is dit nie uit verwaarlosing nie, maar dalk het die nuwe eienaars planne vir ‘n spogtuin, een waar hy sy stempel kan op afdruk.

Die kafeetjies daar naby is onherkenbaar vuil en verlate en verniel.  Die pragtige busstop (‘n storie op sy eie vir ‘n ander dag) staan soos ‘n weggooihond.  Mens-sku, moeg en flenters.   

Ek groet in stilte.  My herrinneringe van die verlede vertel ‘n ander prentjie.  Van helderkleurige blomme in akkers, van saans buitekant sit, bure wat oor en weer kuier, kinders wat blikaspaai en wegkruipertjie speel tot laat in die aand, van donderstorms in die somer en die sloot daar naby wat die bruisende waters wegdra na ‘n volgende plek.

Ek ruik Ma se gemmerkoekies, haar kerriekos, haar koeksisters en die “Camphor Cream” wat ons aangesmeer het in die winter na badtyd.  Ek voel Ma se arms om my, Pa wat my omdop as die lekkergoed in my keel vassit en ek onthou Pa se hande as hy in die winter om die koolstoof vir ons kinders biltong sny en kerf.

Alhoewel hierdie reis na my verlede baie dinge vir my hartseer gelaat het, was die lekkerste die onthou-jy-nogs wat ek in my gedagtes kon oproep. 

En dït, kan nooit ooit vervalle of agteruitgaan nie – dankie tog!!